Domestic Violence and COVID-19

توندوتیژی خێزانی و کۆرۆنا ڤایرۆس

Domestic violence has been greatly affected by COVID-19. In a time so dominated by the pandemic, it is easy for our world to forget about other crises, and we fail to give the attention needed to address them. Research shows that domestic violence increases during the time of any type of large-scale disaster and this pandemic has been even more extreme than other disasters in the past. Widespread lockdowns have caused people to be trapped in their homes with abusers and eliminated avenues of escape such as work and school.

توندوتیژی خێزانی پتر کاریگەری دروست کردوە بەهۆی پەتای کۆڕۆنا. لەکاتێکدا کە ئەو پەتایە هەموو شتیکی داگیرکردوە، ئاسانە بۆ ئێمە کە لە جیهانی ئێمە دەربارەی هەموو قەیرانەکان لەبیر بکەین، هەروەها هەرگیز گرنگیان پێ نەدەین لە کاتێکدا پیویستە کیشەکان دیاری بکرێن، کەرنتینە و قەدەخەی هاتووچۆ وای کردوە خەڵک لەماڵەکانی خۆیان گیربخۆن لەگەڵ ئەو کەسانەی کە توندوتیژی ئەنجام دەدەن، هەروەها نا‌هێڵیت خەڵک چیتر بچنە سەر کار و قوتابخانە.

During the pandemic, cases of domestic violence and domestic homicide have dramatically increased, and yet, major media outlets don’t address it. As the COVID-19 case numbers rise, so do calls to domestic violence hotlines. In the UK calls to their domestic violence hotline increased by 25% only 7 days after new lockdowns and social distancing orders were put into place by the government and there are examples of this all over the world. Due to this increase, social services are becoming overwhelmed with no relief or end in sight. Health care has rightfully received major support and funds, however, other social services such as shelters, and mental health resources have been left to deal with a dramatic increase in demand while having a diminishing amount of resources and availability.

لەماوەی ئەو پەتایە، کەیسەکانی توندوتیژی خێزانی هەوەها خۆکوشتن لە ماڵەوە بەشێوەیەکی زۆر ڕوو لە هەڵکشانن، بەڵام میدیا و ڕاگەیاندن هێشتا باسی ناکەن. لەگەڵ ئەوەی ژمارەی توشبوان بە کۆرۆنا هەڵکشا، بەهەمان شێوە پەیوەندی کردن بە هێڵی گەرمی توندوتیژی خێزانی هەڵکشاوە، لە وڵاتی بەریتانیا ژمارەی پەیوەندی بە هێلی گەرمی توندوتیژی خێزانی بە ڕێژەی ٢٥% زیادی کردوە تەنها لە ماوەی حەوت ڕۆژ لە کەرەنتین و دوورەپەرێزی بۆ خۆپاراستن کە لەلایەن حکومەتەوە دانراوە، کە دەکرێ ئەوە بە نمونە بۆ هەموو جیهان دابنرێت، لەبەر ئەو هەڵکشانە، خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتی زەختێکی زۆری لەسەرە بەبێ چارەسەرەی ماوەتەوە، نابینرێت، بەڵام زۆربەی پارەکان لە تەندروستی خەرج دەکریت، بە پێچەوانەوە، خزمەتگوزاری تری وەکو دالدەدان و نەخۆشیە دەروونیەکان بەجێهێڵراون تا لەگەڵ ئەو هەموو داواکاریە و هەڵکشانە مامەڵە بکەن لەگەڵ بونی سەرچاوە و بەردەست بوونی سنوردار.

Why is it that domestic violence survivors are not getting the support they need? In a time so dominated by the online world, it is as important as ever that we use the power of technology that we have at our fingertips to spread awareness about domestic violence and other invisible crises like it.

بۆچی قوربانیانی توندوتیژی خێزانی بە پێی پێویست یارمەتی نادرێن؟?

ئامانجی ئەو سایتە ئەوەیە کە ڕۆڵێکی بچووک ببینێت لە هاوکاری کردنی ئەو کەسانەی کە ڕووبەروی توندوتیژی بوونەتەوە بە بڵاوکردنەوەی هۆشیاری و دابین کردنی سەرچاوەی بەسوود.لە ئێستادا کە جیهانی ئۆنڵاینە ،زۆر گرنگە کە هێزی تەکنەلۆجیا بەکاربهێنین بۆ ئەوەی شوێن پەنجەی خۆمان بەجێبهێڵین بۆ بڵاوکردنەوەی هۆشیاری زیاتر دەربارەی توندوتیژی خێزانی و لەگەل توندوتیژیە شاراوەکانی تر.

What is Domestic Violence? توندوتیژی خێزانی چییە؟?

Domestic violence is a pattern of any form of abuse within a relationship with the purpose of achieving or maintaining control and power over a partner.

توندوتیژی خێزانی :شێوەیەکە لە شێوەکانی توندوتیژی لە پەیوەندیدا ،بە مەبەستی دەستکەوتنی شتێک یان کۆنترۆڵکردن یان خۆسەپاندن بەسەر هاوسەرەکەی یان هاوبەشەکەی.

As seen below, The Power and Control Wheel by the Domestic Abuse Intervention Project gives the following categories and examples that all fall under domestic violence:

Physical and sexual violence

Coercion and threats
- Threatens physical violence
- Threatens to kill themselves

Intimidation
- Displaying weapons
- Abusing pets

Emotional abuse
- Says things to bring you down
- Embarrasses you
- Makes you think you are crazy

Isolation
- Determines who you can be with and when
- Controls where you go

Minimizing, denying and blaming
- Blames you for the abuse
- Denies any abuse occurred

Using children
- Threatens to take the children away
- Uses the children to make you feel guilty

Using male privilege
- Makes all of the big decisions in the household
- Acts as the master of the house and acts as though you are the servant

Economic abuse
- Controls any money you make
- Affects your ability to get and maintain a job

The Power and Control wheel is a diagram used to visually represent the various forms of abuse that may go on in any given case of D.V. It helps us understand patterns of abuse, and depicts types of abuse that are often overlooked or are difficult to detect. This wheel shows that D.V. encompasses many forms of abuse. Abuse can take the form of physical violence, but also other forms of control and manipulation such as keeping the survivor isolated, controlling their money, or even using children as leverage to keep the survivor under their control. These are all forms of abuse that are not as well-known and The Power and Control Wheel highlight their prevalence in domestic violence.

هێز و دەستەڵات هێلکاریەکە کە بەکار هاتوە تا جۆرە جیاوازەکانی دەستدریژی ڕوونبکاتەوە و نیشانی بدات کە لەوانەیە لە کەیسەکانی توندوتیژی خیزانی بەکاربێن. ئەوە ئامرازێکی گرنگە چونکە یارمەتیمان دەدا لە شیوازەکانی دەستدرێژی تێبگەین، کە وێنەی جۆرەکانی دەستدریژی دەکێشیت کە زۆربەی کات پشتگوێ دەخرێن. یان ئاستەمە دیاری بکرێن. نیشانمان دەدات کە ئەو کەسەی توندوتیژی ئەنجام دەدات بەدوای ''هێز و دەستەڵات'' دەگەڕێت بەرامبەر هاوبەشەکەی کە هەر ئەوەش هاندەری پشت خۆرەکانی توندوتیژی و دەستدریژیە. ئەو چەرخە هەروەها نیشنای دەدا کە توندوتیژی خیزانی زۆرێک لە جۆرەکانی دەستدرێژی تێدایە. دەستدریژی دەکرێت لە شیوەی ئازاردانی جەستەیی بێت، بەلام شیوەی تری کۆنترۆل کردن و قۆرخکاری تێدایە وەکو دابڕینی قوربانی، دەستگرتن بەسەر پارەکانیان و یان بەکارهێنانی منداڵ بۆ هێشتنەوەی قوربانی لەژێر کۆنترۆڵ، ئەوانە هەمووی شێوازەکانی دەستدرێژین کە بەناوبانگن هەروەها چەرخی هیز و دەستەلات بلاوبونەوەیان نیشان دەدات لە توندوتیژی خیزانی.

After looking at the various forms of domestic violence, it is most important to understand the effects the abuse has on those involved. With a quarter of all women being a survivor of domestic violence; it is sure that every person knows at least someone that has been through it or they personally went through it. Which keeps the cycle going because children who witness domestic violence are more than twice as likely to commit it in the future. Domestic violence is a very serious issue and a threat to society because it isn't a linear problem, it branches out and affects more people. That's why we see that every nine seconds a woman gets abused or assaulted in America.

دوای لێکۆڵینەوە لە زۆرێک لە جۆەرەکانی توندوتیژی خێزانی، گرنگە لەو کاریگەریانە تێبگەین کە رووبەروی کەسێک دەبێتەوە توندوتیژی بەرامبەر کراوە.لەگەڵ هەبوونی چواریەک لەو ژنانەی کە ڕووبەروی توندوتیژی خێزانی بوونەتەوە،لەوە دڵنیابن کە هەموو کەسێک دەزانێت کەسانێک هەن کە ڕووبەروی دەبنەوە.کە ئەمەش وادەکات وەکو سوڕێک بەردەوام بێت چونکە ئەو منداڵانەی کە شایەدحاڵی توندوتیژی خێزانین ،زیاتر لە دوو جار رووبەروی توندوتیژی دەبنەوە.توندوتیژی خێزانی بابەتێکی زۆر هەستیارە بۆ مامەڵەکردن لەگەل کۆمەڵگا چونکە کێشەیەکی هێڵی نیە.زۆر کاریگەری بەسەر خەڵکەوە دەبێت.بۆیە ئێمە دەبینین کە لەهەر نۆ چرکەیەک لە ئەمریکا ئافرەتێک رووبەروی توندوتیژی دەبێتەوە.

Common Effects from Physical, Mental, and Emotional Abuse بالاترین کاریگەریەکانی دەستدرێژی جەستەیی، عەقڵی، هەروەها هەستی(دەرونی).

PTSD (nightmares, severe anxiety, and uncontrollable thoughts)
Depression
Hopelessness
Inability to trust
loss of motivation
Feeling unworthy

کۆستی دەروونی (خەوی ناخۆش، خەمباری زۆر، بیرکردنەوەی نەرێنی خراپ)
دڵتەنگی
بێهیوایی
نەبونی متمانە
لەدەستدانی هەستی هاندان
هەست بە کەمی کردن

Prevalence بڵاوبونەوە

Arab Region:

There still is a lack of robust data on domestic violence. A 2008 systematic review of IPV in the Middle East and North Africa highlighted ‘the very limited knowledge on the topic in the region. During the period 1992–2002 just 12 studies, from community or clinical settings, were identified. The estimated prevalence of lifetime exposure to IPV in these studies ranged from 8.1% to 64.6%. The WHO estimated that 37% of women in the Eastern Mediterranean Region (EMR) have experienced physical or sexual IPV.

وڵاتە عەرەبییەکان:

لێرەدا کێشەی نەبوونی داتای گەورە هەیە بۆ توندوتیژی خێزانی.لە ٢٠٠٨ پێداچونەوەیەکی سیستەمیانە بۆ IPV لە ڕۆژهەڵاتی ناوەراست و باکووری ئەفریقیا گرنگی دا بە ''زانیاری سنوردار لەسەر ئەو بابەتە لە هەرێمەکەدا'' .لەماوەی ساڵانی ١٩٩٢-٢٠٠٢ تەنها ١٢ توێژینەوە ،لە کۆمەڵگا و دەرمانخانەکان،پێناسەکراوە.بڵاوبونەوەی لە زیانماندا بۆ IPV پێوانەکراوە لە ٨.١٪ بۆ ٦٤.٦٪ ..WHO خەمڵاندویەتی کە ٣٧٪ ژنانی ڕۆژهەڵاتی ناوەراست رووبەروی توندوتیژی جەستەیی وسێکسی بونەتەوە. خەملاندنەکە لە ١٨ توێژینەوە دەست کەوتوە کە لەگەڵ ١١٤ توێژینەوەی تر بەراورد کراوە کە بەکار هاتوە بۆ خەملاندنی بەرهەمهێنانی وڵاتانی دەوڵەمەند و پێشکەوتوو. وڵاتێکی کەم داتای ئاستی کۆمەڵەی باویان کۆکردۆتەوە وەک بەشێک لە راپرسی ئاماری تەندروستی دانیشتوان. بۆ نمونە: ٣٠.٣% لە ژنانی شووکردوی مسری ڕووبەڕووی توندوتیژی هاوسەری بونەتەوە. ١٨.٦% یان لە کۆتا ساڵ. بەشێکی کەمتر لە توێژینەوەکان لە هەندێ وڵات ئەنجام دراون.

USA:

According to the CDC, 1 in 4 women and 2 in 8 men experience DV and have experienced physical violence during their lifetime with their partner. Every year, there are more than 18 million cases of domestic and physical violence for women and more than 3 million cases of domestic and physical violence for men.

ولاییەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا:

بە پێی راپۆرتی CDC ، لە ٤ ژن ١ ژن هەروەها لە ٨ پیاو ٢ پیاو رووبەرووی توندوتیژی خێزانی دەبێتەوە لەلایەنی جەستەییەوە بە درێژایی ژیانی لەلایەن هاوژینەکانیانەوە. هەموو ساڵێک لێرەدا ، زیاتر لە ١٨ ملییۆن حاڵەتی توندوتیژی خێزانی لەلایەنی جەستەییەوە بەرامبەر ئافرەت دەکرێت،هەروەها زیاتر لە ٣ ملیۆن حاڵەتی توندوتیژی خێزانی لەلایەنی جەستەییەوە بەرامبەر پیاوان دەکرێت.

Europe:

A large scale survey found that 1 in 10 women have experienced sexual violence after the age of 15 and 1 in 20 have been raped. Some European countries have extremely high percentages of violence against women, such as Denmark where 52% of women have experienced some form of physical or sexual violence and Finland where 47% have. As is shown by this, domestic violence is a large-scale issue, and its prevalence around the world warrants strong action towards solutions.

وڵاتە ئەوروپییەکان:

بە پێی لێکۆڵینەوەکی گەورە کە کراوە لە ١٠ ئافرەت یەکێکیان رووبەروی توندوتیژی سێکسی دەبنەوە پاش تەمەنی ١٥ ساڵی ،هەروەها لە ٢٠ پیاو یەکێکیان رووبەروی توندوتیژی سێکسی دەبێتەوە.لە هەندێک لە وڵاتانی ئەوروپا توندوتیژی بەرامبەر ئافرەت ڕێژەیەکی بەرزی تۆمارکردووە،بۆ نمونە دانیمارک ٥٢٪ لە ئافرەتەکانیان رووبەرووی توندوتیژی جەستەیی و سێکسی بوونەتەوە، هەروەها لە فینلاند ٤٧٪ رووبەروی توندوتیژی جەستەیی و سێکسی بوونەتەوە. هەروەکو دیارە ،توندوتیژی خێزانی بابەتێکی زۆر گەورەیە ،زۆر بڵاویشە لە جیهاندا وە ئاگاداری زۆر بەهێز دەدرێت بۆ چارەسەرکردنی.